L o a d i n g

OIV va OITS

Asosiy faktlar

2022 yilning oxiriga kelib butun dunyoda taxminan 39 million (33– million) OIV bilan yashovchi odamlar ro‘yxatga olingan, ularning uchdan ikki qismi (26,6 million) Afrika mintaqasida aniqlangan.

2022 yilda 630 000 (480 000–880 000) odam OIV bilan bogliq sabablarga ko‘ra vafot etgan va 1,3 million (1,0 – 1,7 million) yangi OIV yuqish holatlari qayd etilgan.

OIV infeksiyasisni to‘liq davolashning imkoni yo‘q. Biroq, OIV va opportunistik infeksiyalarning oldini olish, tashxislash, davolash va parvarishlash imkoniyatlarining ortib borayotganligi sababli, OIV infeksiyasi boshqarilishi mumkin bo‘lgan surunkali kasallikka aylandi va OIV bilan yashovchi shaxslarning soglom va uzoq umr ko‘rishlari imkonini yaratdi.

OIV sog‘liqni saqlashning asosiy global muammosi bo‘lib qolmoqda: virus hozirgi kunga qadar 40,4 million (32,9–51,3 million) kishining hayotiga zomin bo‘ldi va kasallikning butun dunyo bo‘ylab tarqalishi davom etmoqda.

Umumiy ma'lumotlar

Odamning immunitet tanqisligi virusi (OIV) – bu organizmning immunitet tizimini zararlovchi infeksiyadir. OIV infeksisining eng so‘nggi bosqichi orttirilgan immunitet tanqisligi sindromi (OITS) hisoblanadi.

OIV oq qon hujayralarini zararlaydi va immunitet tizimining zaiflashuviga olib keladi. Bu esa sil, boshqa yuqumli kasalliklar va saratonning ayrim turlarining rivojlanishi ehtimolini oshiradi.

Belgilari va alomatlari

OIVning belgilari kasallikning bosqichlariga qarab o‘zgaradi. OIV yuqtirqan odam kasallik yuqqanidan keyin bir necha oylar mobaynida o‘ta yuqumli sanaladi, vaholanki ularning ko‘pchiligi o‘z statuslarini kasallikning so‘nggi bosqichlarida bilishadi.

Ba'zi odamlarda OIV yuqqanidan so‘ng birinchi haftalarida hech qanday alomatlar bo‘lmasligi mumkin. Ayrimlarda gripp kasalligiga o‘xshash quyidagi alomatlar paydo bo‘lishi mumkin:

  • Isitma;
  • Bosh og‘rig‘i;
  • Toshmalar;
  • Tomoq og‘rig‘i.

Infeksiya immunitet tizimini asta-sekin zaiflashtiradi. Bu esa kasallikning boshqa belgi va alomatlari paydo bo‘lishiga olib kelishi mumkin:

  • Limfa tugunlarining kattalashuvi;
  • Vazn yo‘qotish;
  • Isitma;
  • Ich ketishi;
  • Yo‘tal.

Davolanish boshlanmasa, OIV yuqtirqan odamlarda quyidagi ogir kasalliklar rivojlanishi mumkin:

  • Sil;
  • Kriptokkokli meningit;
  • Og‘ir bakterial infeksiyalar;
  • Onkologik kasalliklar, xususan, limfomalar va Kaposhi sarkomasi.

OIV infeksiyasi virusli gepatit B va C kabi boshqa yuqumli kasalliklarning kechishini og‘irlashtiradi.

Yuqish yo‘llari

Kasallik OIV yuqtirgan odamning turli organizm suyuqliklari, jumladan qon, ko‘krak suti, shahvat va vaginal ajralmalari orqali yuqishi mumkin. Shuningdek, OIV homiladorlik va tug‘ruq paytida chaqaloqqa yuqishi mumkin.

Maishiy-muloqot orqali, masalan o‘pishish, quchoqlashish, qol berib ko‘rishish, oziq-ovqat yoki suv iste'mol qilishda umumiy idishdan foydalanilganda OIV yuqmaydi.

Xavf omillari
Odamlarning OIV infeksiyasini yuqtirish xavfini oshiradigan hulq-atvorlar va omillarga quyidagilar kiradi:
  • Himoyalanmagan vaginal yoki anal jinsiy aloqa;
  • Zahm, uchuq, so‘zak va bakterial vaginoz kabi boshqa jinsiy aloqa yo‘li bilan yuqadigan kasalliklar (JAYBYK)ning mavjudligi;
  • Betartib jinsiy aloqalar mobaynida spirtli ichimliklar va giyohvand moddalar iste'mol qilish;
  • Giyohvand moddalarni qabul qilishda zararlangan ignalar, shprislar va boshqa in'eksion qurilmalar va giyohvand modda eritmalaridan
    birgalikda foydalanish;
  • Xavfli in'eksiya, qon quyish, a'zo va to‘qimalarni ko‘chirish, nosteril kesma yoki teshishlarni o‘z ichiga olgan tibbiy muolajalar;
  • Igna sanchilishi bilan bog‘liq tasodifiy jarohatlar, shu jumladan tibbiyot xodimlari orasida.

OIVga testdan o‘tish
OIV infeksiyasini tekshirilgan kunning o‘zida natijasini aniqlashning imkonini beruvchi tezkor testlar yordamida aniqlash mumkin.
14 yoshdan 64 yoshgacha bo‘lgan barcha insonlar muntazam tibbiy ko‘riklar doirasida OIVga tekshirilishlari kerak. Aholining zaif guruhlariga mansub shaxslar (rag‘bat evaziga intim xizmat ko‘rsatuvchilar, in'eksiya orqali giyohvand moddalarni istemol qiluvchilar, besoqolbozlar va boshqalar) esa yiliga kamida bir marotaba OIVga tekshirilishlari tavsiya etiladi.
OIVga anonim tekshiruvdan o‘tish yopiq sharoitda – OIV bo‘yicha maslahat berish va testdan o‘tkazish xonasida amalga oshiriladi. Siz ismingiz yoki boshqa shaxsiy ma'lumotlaringizni oshkor qilishingiz shart emas, test natijalarini Siz va testni o‘tkazgan shifokor biladi.
Profilaktika
OIV infeksiyasi – tarqalishining oldini olish mumkin bo‘lgan kasallikdir. OIV yuqish xavfini quyidagi yo‘llar orqali kamaytirish mumkin:
  • Jinsiy aloqa vaqtida erkak yoki ayollar himoya vositasidan foydalanish;
  • OIV va jinsiy aloqa yo‘li bilan yuqadigan boshqa kasalliklarga tekshiruvdan o‘tish;
  • In'eksiya orqali giyoxvand moddalarni iste'mol qiluvchilar uchun zararni kamaytirish dasturlarida ishtirok etish.
Yuklab olish uchun hujjatlar
Buyruqlar, qoidlar, umumiy hujjatlar:
Victorinada ishtirok etish

OIV/OITS mavzusida viktorina

Qadrdon doʻstim, Sizga OIV va OITS haqida bir nechta savollarga javob berib viktorinada ishtirok etishga taklif qilamiz. Ushbu mavzu boʻyicha bilim zamonaviy odamlar uchun juda muhimdir. O`zingiz va sogʻligingiz uchun bir necha daqiqa vaqt ajrating!


OIV/OITS video




SSV: Tibbiyot sohasidagi korrupsion holatlar bo‘yicha hech bir murojaat e'tibordan chetda qolmaydi

🏥 Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan tibbiyot tizimida korrupsiyaga qarshi keskin va murosasiz kurashish, turli byurokratik va inson omili bilan bog‘liq to‘siqlarga barham berishga qaratilgan qator chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda.

Xususan, vazirlik qoshida manfaatlar to‘qnashuvi va korrupsiya holatlari bo‘yicha tezkor xabar berish, xato-kamchiliklarning o‘z vaqtida oldini olish va ularni bartaraf etish maqsadida respublika bo‘yicha yagona 1203 raqamli "Ishonch telefoni" faoliyati yo‘lga qo‘yilgan.

Hurmatli yurtdoshlar! Agar Siz sog‘liqni saqlash tizimida korrupsiya bilan bog‘liq holatlarga duch kelsangiz, 71 241-10-65 yoki 1203 qisqa raqamli "Ishonch telefoni"ga qo‘ng‘iroq qilishingiz mumkin. Murojaatlar ish kunlari soat 08:00 dan 20:00 ga qadar qabul qilinadi va ma'lumotlarning sir saqlanishi to‘liq kafolatlanadi.
Bundan tashqari, fuqarolar o‘z murojaatlarini quyidagi platformalar orqali ham yo‘llashi mumkin:


  •   Vazirlikning yangi ishga tushirilgan rasmiy telegram boti @ssvantikor_bot
  •   Vazirlik qoshida kunu tun faoliyat olib boruvchi "1003" qisqa raqamli “Sall-markaz”;
  •   Vazirlikning info@ssv.uz elektron pochta manzili.

Unutmang!
Sog‘liqni saqlash vazirligi har qanday korrupsion holatga nisbatan murosasiz munosabatda bo‘ladi va fuqarolarning hech bir murojaati e'tibordan chetda qolmaydi.

Sog‘liqni saqlash vazirligi
Matbuot xizmati.




1 dekabr butun jahon OITSga qarshi kurash kuni munosabati bilan 2023 yilning 27 noyabr sanasidan 5 dekabrgacha qadar "Sog'lom hayot sari birgalikda" shiori ostida "OIVga tezkor tekshiruvdan o'tish haftaligi" aksiyasi o'tkaziladigan manzillar ba biriktirilgan ma'sullar ro'yxati.



№ Tadbir o'tkaziladigan manzil Tadbir o'tkaziladigan sana



Image 1
Image 2
Image 3
Image 4
Image 5
Image 6